Ustanowienie i rola obrońcy

Sprawy rodzinne – zaprzeczenie ojcostwa
14 września 2022
Separacja czy rozwód?
20 września 2022
Nasza kancelaria adwokacka Lublin specjalizuje się w prowadzeniu spraw karnych, głównie na terenie Lublina. Właściwość Sądu Okręgowego w Lublinie obejmuje sądy z województwa lubelskiego, których szczegółowy wykaz znajduje się na stronie Sądu Okręgowego w Lublinie IV Wydziału Karnego. Reprezentacja w sprawie karnej przez Dobrego Adwokata Lublin to już połowa sukcesu i gwarancja tego, że proces będzie prowadzony w należyty sposób.

Kim jest obrońca i w jaki sposób ustanowić go w sprawie? Zgodnie z art. 82 Kodeksu postępowania karnego „Obrońcą może być jedynie osoba uprawniona do obrony według przepisów o ustroju adwokatury lub ustawy o radcach prawnych.” Formalne warunki, jakie musi spełnić adwokat czy też radca prawny aby wpisać się na listę adwokatów (radców prawnych) określają ustawy: Prawo o Adwokaturze i Ustawa o Radcach Prawnych.

Zdarzają się sytuacje, że adwokat reprezentujący klienta w danej sprawie musi skorzystać z pomocy innego adwokata lub aplikanta adwokackiego. Najczęściej Dobry Adwokat Lublin sprawy karne upoważnia tzw. substytuta aby go zastąpił gdy nie ma możliwości stawić się na terminie rozprawy czy też innej czynności np. ze względu na kolizję terminów rozpraw, chorobę lub pobyt w szpitalu. Są to sytuacje wyjątkowe i wówczas Adwokat Lublin sprawy karne zobowiązany jest do należytego przygotowania swojego zastępcy aby godnie i sumiennie go zastąpił. Klient przy podpisywaniu upoważnienia do obrony Adwokatowi Lublin może z góry nie wyrazić zgody na ustanawianie substytuta i zaznaczyć, że chce aby dany profesjonalista reprezentował go w sprawie osobiście. Czasami z uwagi na złożoność i stopień skomplikowania sprawy nie ma możliwości aby adwokata zaznajomionego ze sprawą od początku – należycie reprezentowała inna osoba.
Zgodnie z art. 76 k.p.k. „Jeżeli oskarżony jest nieletni lub ubezwłasnowolniony, jego przedstawiciel ustawowy lub osoba, pod której pieczą oskarżony pozostaje, może (…) ustanowić obrońcę.” Dodatkowo, sam oskarżony (podejrzany) może ustanowić obrońcę lub w jego imieniu tymczasowo może to uczynić inna osoba, o czym niezwłocznie należy oskarżonego (podejrzanego) zawiadomić. Wówczas oskarżony udziela właściwego upoważnienia lub upoważnienie to wygasa w sytuacji gdy oskarżony nie zatwierdzi wyboru adwokata ustanowionego np. przez członka jego rodziny.

Stosunek obrończy nawiązuje się przez udzielenie upoważnienia do obrony, które może być udzielone na piśmie (wzór udostępniany jest przez Adwokata Lublin sprawy karne) albo przez oświadczenie do protokołu organu prowadzącego postępowanie karne. Oskarżony może jednocześnie ustanowić nawet trzech obrońców. Oprócz obrony z wyboru opisanej powyżej –obrońca ustanawiany jest również z urzędu przez prezesa lub referendarza sądowego sądu właściwego do rozpoznania sprawy, w ściśle określonych sytuacjach:

1. oskarżony, który nie ma obrońcy z wyboru, może żądać, aby mu wyznaczono obrońcę z urzędu, jeżeli w sposób należyty wykaże, że nie jest w stanie ponieść kosztów obrony bez uszczerbku dla niezbędnego utrzymania siebie i rodziny (art. 78 § 1 k.p.k.);

2. gdy oskarżony:
1) nie ukończył 18 lat,
2) jest głuchy, niemy lub niewidomy,
3) zachodzi uzasadniona wątpliwość, czy jego zdolność rozpoznania znaczenia czynu lub kierowania swoim postępowaniem nie była w czasie popełnienia tego czynu wyłączona lub w znacznym stopniu ograniczona;
4) zachodzi uzasadniona wątpliwość, czy stan jego zdrowia psychicznego pozwala na udział w postępowaniu lub prowadzenie obrony w sposób samodzielny oraz rozsądny (art. 79 § 1 k.p.k. – tzw. obrona obligatoryjna);
3. Oskarżony musi mieć obrońcę, gdy sąd uzna to za niezbędne ze względu na inne okoliczności utrudniające obronę (art. 79 § 2 k.p.k.);
4. Oskarżony musi mieć obrońcę w postępowaniu przed sądem okręgowym, jeżeli zarzucono mu zbrodnię (art. 80 k.p.k.).


Zgodnie z art. 84 §1 k.p.k. „Ustanowienie obrońcy lub wyznaczenie obrońcy z urzędu uprawnia go do działania w całym postępowaniu, jeżeli nie zawiera ograniczeń.” Z samego bowiem dokumentu upoważnienia do obrony musi wynikać konkretne ograniczenie np. upoważnienie do reprezentacji jedynie w postępowaniu przed sądem I instancji. Tymczasem obrońca wyznaczony z urzędu obowiązany jest podejmować czynności procesowe aż do prawomocnego zakończenia postępowania. Niejednokrotnie obrońca ustanawiany jest również z urzędu do wykonania określonej czynności np. sporządzenia kasacji.

Obrońca – Dobry Adwokat Lublin sprawy karne – może reprezentować jednocześnie kilku oskarżonych pod warunkiem, że ich interesy nie pozostają w sprzeczności. Zdarzają się sytuacje, że dopiero w trakcie prowadzonego postepowania okazuje się, że interesy oskarżonych są ze sobą sprzeczne. W takiej sytuacji, obrońca musi całkowicie wyłączyć się z prowadzonego postepowania, a oskarżeni mają czas na ustanowienie innych obrońców.

Obrońca może działać jedynie na korzyść oskarżonego, ma samodzielną pozycję, ale nie może „wyręczać” oskarżonego od określonych czynności, które oskarżony obowiązany jest podejmować samodzielnie np. złożyć wyjaśnienia. Obrońca realizuje przyjętą linię obrony oraz składa wnioski dowodowe na korzyść oskarżonego, ale jednocześnie nie może fałszować dowodów czy też namawiać innych osób do ich fałszowania. W stosunku obrończym najistotniejsze jest zaufanie oskarżonego do obrońcy, gdyż jego brak może stanowić podstawę do wypowiedzenia udzielonego upoważnienia do obrony lub zwolnienia przez sąd obrońcy z pełnienia tej funkcji z urzędu. Dobry Adwokat Lublin sprawy karne obowiązany jest dokładać wszelkiej staranności przy wykonywaniu obrony. Udział obrońcy w postępowaniu nie wyłącza osobistego działania oskarżonego, który może zmieniać stanowisko oraz np. składać swoje wnioski dowodowe. Jednakże, działania, które nie są konsultowane z obrońcą świadczą o braku zaufania klienta do obrońcy. Niezwykle istotne jest to, że Adwokat Lublin sprawy karne nie dąży do ustalenia tzw. prawdy obiektywnej, co leży w gestii sądu i prokuratora, a jedynie reprezentuje interesy klienta i działa na jego korzyść w najlepszy możliwy sposób realizując prawo swojego klienta do obrony. Przekładając powyższe na język potoczny – Adwokat Lublin nie ustala czy doszło do popełnienia przestępstwa przez jego klienta czy też nie.

W postępowaniu karnym istnieje kilka sytuacji uregulowanych kodeksowo, w których obrońca ma przyznane szersze uprawnienia niż reprezentowany przez niego oskarżony i jest to np. uczestnictwo obrońcy (bez swojego klienta) w czynności przesłuchania w sprawach o przestępstwa popełnione z użyciem przemocy lub groźby bezprawnej lub określone w rozdziałach XXIII, XXV i XXVI Kodeksu karnego pokrzywdzonego lub świadka, który w chwili przesłuchania nie ukończył 15 lat (art. 185a i 185 b k.p.k.).

Kancelaria Adwokacka Adwokat Elżbieta Piskorska reprezentuje swoich klientów w spawach karnych w oparciu o najwyższe standardy, zapewniając swoim klientom pełną poufność oraz stosując wszelkie zasady zawarte w Kodeksie Etyki Adwokackiej.