Ryzyko w sporcie – czy uszkodzenie ciała przeciwnika jest karalne?

W ostatnim czasie na meczu piłkarskim dzieci, jedna z matek zadała mi pytanie, jakie będą konsekwencje prawnokarne lub finansowe dla zawodnika (lub jego rodziców) w sytuacji gdy faulując kolegę podczas meczu np. złamie mu nogę.

Aby odpowiedzieć na to pytanie, warto wcześniej nadmienić, że w kodeksie karnym mamy wymienione tzw. kontratypy ustawowe czyli okoliczności, które wyłączają karną bezprawność czynu, a innymi słowy są to sytuacje, w których czyn zabroniony dzięki wystąpieniu pewnych okoliczności staje się prawnie dozwolony, a osoba która go popełnia nie ponosi odpowiedzialności karnej. Takimi kontratypami ustawowymi są przykładowo: obrona konieczna, stan wyższej konieczności czy eksperyment. Jednym z pozakodeksowych kontratypów jest tzw. ryzyko sportowe, które dotyczy sportów kontaktowych czyli np. sztuk walki, hokeja, żużlu czy też właśnie piłki nożnej. W tego typu dyscyplinach sportowych niejednokrotnie dochodzi do naruszenia nietykalności cielesnej, występowania uszczerbków na zdrowiu, które spowodowane w normalnych okolicznościach stanowią czyn zabroniony, a ich sprawca musi liczyć się z poniesieniem odpowiedzialności karnej oraz zapłatą stosownego odszkodowania.

Faul na drugim zawodniku podczas meczu nie będzie czynem zabronionym gdy:
- uprawiana dyscyplina sportu jest legalna (a taka jest piłka nożna),
- uczestnicy wyrazili zgodę na udział w danym wydarzeniu sportowym (zgodę wyrażają rodzice w imieniu małoletnich dzieci - nie jest to zgoda na naruszenie nietykalności cielesnej, czy uszkodzenie ciała przez przeciwnika, ale występuje takie ryzyko, na które świadomie godzą się zawodnicy),
- gra toczy się zgodnie z regułami charakterystycznymi dla danej dyscypliny sportowej, według określonych przepisów i regulaminów,
- działanie zawodnika ma cel sportowy ( np. uderzenie przeciwnika z otwartej dłoni w twarz podczas meczu z zemsty za wcześniejszy faul nie ma celu sportowego).