Czy można żądać alimentów wstecz?

Zakłócanie porządku, zakłócanie ciszy nocnej, kara.
30 stycznia 2023
Odroczenie wykonania kary pozbawienia wolności.
14 lutego 2023
Kancelaria Adwokacka Adwokat Elżbieta Piskorska w Lublinie specjalizuje się w szeroko rozumianych sprawach rodzinnych, do których należą między innymi sprawy o zasądzenie alimentów na rzecz dziecka. Klienci bardzo często pytają czy oprócz bieżących alimentów mogą uzyskać alimenty wstecz i za jaki okres?

Ogólnie o obowiązku alimentacyjnym pisałam w artykule „sprawy rodzinne – alimenty na dziecko”, stąd na początku po krótce przytoczę jedynie najważniejsze regulacje. Obowiązek alimentacyjny polega na dostarczaniu środków utrzymania, a w miarę potrzeby także środków wychowania i obciąża on krewnych w linii prostej oraz rodzeństwo. Rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania. Zatem obydwoje rodzice mają obowiązek pokrywania kosztów utrzymania ich wspólnego dziecka, a zakres świadczeń alimentacyjnych zależy od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego. Kwota miesięcznych alimentów z jednej strony odzwierciedla koszty miesięcznego utrzymania dziecka, a z drugiej strony musi być adekwatna do możliwości zobowiązanego do alimentacji.
Zasadą jest, że alimenty zasądzane są celem zaspokojenia bieżących i podstawowych potrzeb dziecka, czyli od daty złożenia pozwu o alimenty, ale w wyjątkowych sytuacjach można wnioskować również o zasądzenie alimentów wstecz.

Za jaki okres wstecz można wnioskować o alimenty?

Okres ten wyznacza art. 137 K.r.o., zgodnie z którym roszczenia o świadczenia alimentacyjne przedawniają się z upływem lat trzech. Jednakże, w przypadku zawnioskowania o zasądzenie alimentów za dłuższy okres niż 3 lata, sąd może je uwzględnić, jeśli pozwany nie podniesie zarzutu przedawnienia. Zasądzenie alimentów wstecz jest możliwe tylko w przypadku wykazania, że z wnioskowanego czasu pozostają jeszcze niezaspokojone potrzeby uprawnionego do alimentów lub zobowiązania finansowe, a mogą być to: nieopłacone faktury, pożyczki, czynsz, koszty leczenia itp. Niezwykle istotne jest wykazanie dowodami zasadności swojego roszczenia. Niezaspokojone potrzeby uprawnionego z czasu przed wniesieniem powództwa o alimenty sąd uwzględnia zasądzając odpowiednią sumę pieniężną, a w uzasadnionych wypadkach sąd może rozłożyć zasądzone świadczenie na raty. Zobowiązany do alimentacji w takiej sytuacji powinien wykazać, że jednorazowa zapłata kwoty zaległych alimentów uniemożliwi mu zapłatę bieżących alimentów i doprowadzi do powstania lub pogłębienia problemów finansowych.
Czym jest roszczenie regresowe?
Alimenty wstecz należy odróżniać od roszczenia regresowego, które przysługuje osobie, która pokrywała koszty utrzymania uprawnionego w całości, mimo że druga osoba (np. drugi rodzic) również powinien to świadczenie spełnić (partycypować w kosztach utrzymania wspólnego dziecka) (art. 140 k.r.o.).
W tym przypadku nie trzeba wykazywać istnienia jakichkolwiek niezaspokojonych potrzeb uprawnionego do alimentacji, a wystarczy wykazanie, że osoba występująca z roszczeniem zwrotnym w określonym czasie pokrywała w pełni koszty utrzymania uprawnionego. Trzeba jedynie wykazać wydatki poniesione na rzecz uprawnionego przez zobowiązanego, gdyż na tej podstawie sąd nakaże zwrot określonych kwot.
Należy pamiętać, że wysokość roszczenia regresowego podlega podwójnemu ograniczeniu - z jednej strony limituje ją wartość świadczeń spełnionych na rzecz uprawnionego przez dochodzącego roszczenia regresowego, a z drugiej strony natomiast granicę roszczenia regresowego określa zakres usprawiedliwionych i podlegających zaspokojeniu potrzeb uprawnionego. Wysokość roszczenia regresowego limitowana jest w stosunku do osoby pozwanej zakresem tych świadczeń alimentacyjnych, które w czasie objętym regresem, ta osoba powinna była spełnić.
Roszczenie to również przedawnia się z upływem 3 lat.

W sprawach dotyczących alimentów za okres wstecz istotne jest wskazanie właściwej podstawy prawnej oraz rzetelne wykazanie zasadności swojego roszczenia, co w praktyce okazuje się skomplikowane dla osób nie mających doświadczenia w prowadzeniu tego typu spraw. Jeśli potrzebujesz pomocy profesjonalisty – skontaktuj się z Kancelarią Adwokacka Adwokat Elżbieta Piskorska w Lublinie, ul. Lipowa 18/71.