Czy trzymanie psa na łańcuchu jest karalne? Przestępstwo znęcania się nad zwierzęciem, odpowiedzialność karna

Opieka sprawowana nad dzieckiem przez pijanych rodziców, konsekwencje, odpowiedzialność karna
27 lutego 2023
Sądowy zakaz kontaktów rodzica z dzieckiem, czas trwania, przesłanki.
13 marca 2023
W ostatnich latach w mediach często poruszany jest temat zwierząt oraz humanitarnego ich traktowania. Wszelkie przejawy agresji wobec zwierząt lub niezapewnianie im odpowiednich warunków bytowych wywołuje społeczne oburzenie. Czy każdy przypadek trzymania psa na łańcuchu jest sprzeczny z prawem?

Kwestia ta została uregulowana w ustawie z dnia 21 sierpnia 1997 roku o ochronie zwierząt, która jest najważniejszym aktem prawnym dotyczącym zwierząt. Z zapisów ustawy wynika, ze łańcuch musi mieć minimum 3 metry długości (art. 9 ust. 2 ustawy o ochronie zwierząt). Jednak nie może umknąć uwadze, że zwierzę domowe, a takim zgodnie z art. 4 pkt 17 wskazanej ustawy jest pies, winno móc swobodnie chodzić 12 godzin dziennie. Naruszenie tego przepisu stanowi wykroczenie (art. 37 ust. 1 ustawy o ochronie zwierząt), które zagrożone jest karą aresztu lub grzywny. Udowodnienie faktu trzymania psa na uwięzi powyżej ustawowych norm jest trudne i najczęściej wymaga odpowiednio przeprowadzonego wywiadu środowiskowego, dokumentacji fotograficznej, czy też zeznań świadków.

Mogą zdarzyć się sytuacje, w których pies trzymany na łańcuchu jest również zaniedbywany, głodzony, bity, nie ma dostępu do wody lub nie ma możliwości schować się przed warunkami atmosferycznymi. Wówczas oprócz powyższego wykroczenia, właściciel będzie ponosił również odpowiedzialność karną za znęcanie się nad zwierzęciem, czyli za przestępstwo z art. 35 ust. 1a ustawy o ochronie zwierząt. Przestępstwo to zagrożone jest karą pozbawienia wolności do lat 3. Jeżeli sprawca czynu określonego w ust. 1a działa ze szczególnym okrucieństwem podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.
Znęcaniem się nad zwierzęciem zgodnie z art. 6 ust. 2 w/w ustawy jest zadawanie albo świadome dopuszczanie do zadawania bólu lub cierpień, a w szczególności:
- umyślne zranienie lub okaleczenie zwierzęcia, niestanowiące dozwolonego prawem zabiegu lub procedury w rozumieniu art. 2 ust. 1 pkt 6 ustawy z dnia 15 stycznia 2015 r. o ochronie zwierząt wykorzystywanych do celów naukowych lub edukacyjnych, w tym znakowanie zwierząt stałocieplnych przez wypalanie lub wymrażanie, a także wszelkie zabiegi mające na celu zmianę wyglądu zwierzęcia i wykonywane w celu innym niż ratowanie jego zdrowia lub życia, a w szczególności przycinanie psom uszu i ogonów (kopiowanie);
1a) znakowanie zwierząt stałocieplnych przez wypalanie lub wymrażanie;
- używanie do pracy albo w celach sportowych lub rozrywkowych zwierząt chorych, a także zbyt młodych lub starych oraz zmuszanie ich do czynności, których wykonywanie może spowodować ból;
- bicie zwierząt przedmiotami twardymi i ostrymi lub zaopatrzonymi w urządzenia obliczone na sprawianie specjalnego bólu, bicie po głowie, dolnej części brzucha, dolnych częściach kończyn;
- przeciążanie zwierząt pociągowych i jucznych ładunkami w oczywisty sposób nieodpowiadającymi ich sile i kondycji lub stanowi dróg lub zmuszanie takich zwierząt do zbyt szybkiego biegu;
- transport zwierząt, w tym zwierząt hodowlanych, rzeźnych i przewożonych na targowiska, przenoszenie lub przepędzanie zwierząt w sposób powodujący ich zbędne cierpienie i stres;
- używanie uprzęży, pęt, stelaży, więzów lub innych urządzeń zmuszających zwierzę do przebywania w nienaturalnej pozycji, powodujących zbędny ból, uszkodzenia ciała albo śmierć;
- dokonywanie na zwierzętach zabiegów i operacji chirurgicznych przez osoby nieposiadające wymaganych uprawnień bądź niezgodnie z zasadami sztuki lekarsko-weterynaryjnej, bez zachowania koniecznej ostrożności i oględności oraz w sposób sprawiający ból, któremu można było zapobiec; - złośliwe straszenie lub drażnienie zwierząt;
- utrzymywanie zwierząt w niewłaściwych warunkach bytowania, w tym utrzymywanie ich w stanie rażącego zaniedbania lub niechlujstwa, bądź w pomieszczeniach albo klatkach uniemożliwiających im zachowanie naturalnej pozycji;
- porzucanie zwierzęcia, a w szczególności psa lub kota, przez właściciela bądź przez inną osobę, pod której opieką zwierzę pozostaje;
- stosowanie okrutnych metod w chowie lub hodowli zwierząt;
- organizowanie walk zwierząt;
- obcowanie płciowe ze zwierzęciem (zoofilia);
- wystawianie zwierzęcia domowego lub gospodarskiego na działanie warunków atmosferycznych, które zagrażają jego zdrowiu lub życiu;
- transport żywych ryb lub ich przetrzymywanie w celu sprzedaży bez dostatecznej ilości wody umożliwiającej oddychanie;
- utrzymywanie zwierzęcia bez odpowiedniego pokarmu lub wody przez okres wykraczający poza minimalne potrzeby właściwe dla gatunku.

W artykule nie zostały wymienione wszystkie sposoby znęcania się, a więc inne czynności, przez które zadaje się zwierzęciu ból również mogą być uznane za znęcanie. Należy również zauważyć, że przestępstwo znęcania się nad zwierzętami może być popełnione tylko umyślnie i to wyłącznie z zamiarem bezpośrednim (Wyrok SN z 16.11.2009 r., V KK 187/09).
Zdarza się, że właściciel psa zostaje niesłusznie posądzony o znęcanie się nad swoim pupilem. Wówczas istotne jest podjęcie inicjatywy dowodowej i przedłożenie stosownej dokumentacji psa, wykonanych szczepień, zeznań świadków, a niejednokrotnie przeprowadzenie badań zwierzęcia i wydanie specjalistycznej opinii dot. stanu zdrowia psa.


Jeśli dotyczy Cię problem poruszony w artykule, zastanawiasz się nad złożeniem zawiadomienia o podejrzeniu popełnienia przestępstwa lub zostałeś/-aś wezwany/-a jako podejrzany/-a o popełnienie przestępstwa z art. 35 ustawy o ochronie zwierząt i potrzebujesz pomocy adwokata Lublin - skontaktuj się z adwokat Elżbietą Piskorską. Pamiętaj, że jako świadek możesz również ustanowić pełnomocnika, który będzie chronił Twoich interesów w trakcie przesłuchania.