Czym jest OZSS i jakie są jego zadania w sprawach rodzinnych?

Czy eutanazja w Polsce jest karalna?
5 września 2023
Kiedy sąd karny wyda wyrok nakazowy, sprzeciw i możliwość cofnięcia sprzeciwu.
3 października 2023
Kancelaria Adwokacka Adwokat Elżbieta Piskorska w Lublinie specjalizuje się w szeroko rozumianych sprawach rodzinnych, w których bardzo często jako jeden z dowodów pojawia się opinia wydawana przez Opiniodawczy Zespół sądowych Specjalistów.

Cym jest Opiniodawczy Zespół Sądowych Specjalistów?

Zakres działania oraz organizację OZSS określa szczegółowo ustawa z dnia 5 sierpnia 2015 r. o opiniodawczych zespołach sądowych specjalistów. OZSS to zespół osób, których zadaniem jest sporządzanie, na zlecenie sądu lub prokuratora, opinii w sprawach rodzinnych i opiekuńczych oraz w sprawach nieletnich, na podstawie przeprowadzonych badań psychologicznych, pedagogicznych lub lekarskich. Zespoły prowadzą także mediacje, przeprowadzają wywiady środowiskowe oraz prowadzą poradnictwo specjalistyczne dla małoletnich, nieletnich i ich rodzin. Zespół stanowią specjaliści w zakresie psychologii, pedagogiki, pediatrii, medycyny rodzinnej, chorób wewnętrznych, psychiatrii oraz psychiatrii dzieci i młodzieży.

Kiedy sąd zażąda opinii OZSS?

Zgodnie z art. 290¹ k.p.c. „W sprawach rodzinnych i opiekuńczych sąd może zażądać opinii opiniodawczego zespołu sądowych specjalistów(…).” Nie oznacza to, że strona w postępowaniu sądowym nie może również wystąpić do sądu z wnioskiem o przeprowadzenie takich badań. Najczęściej w sprawach rozwodowych, sprawach o kontakty z dzieckiem czy władzę rodzicielską – jeśli istnieje konflikt pomiędzy rodzicami i spór co do kwestii dotyczących dziecka np. miejsca jego zamieszkania, czy sposobu wykonywania kontaktów przez rodzica – konieczne jest zweryfikowanie stanowisk rodziców oraz wydanie fachowej opinii co do sytuacji małoletniego dziecka. Sąd, z uwagi na brak kompetencji, nie jest w stanie ustalić powyższych kwestii, a w sprawach wymagających wiadomości specjalnych – zasięga opinii biegłych. Biegli z OZSS odpowiadają na szereg pytań postawionych przez sąd i strony np.:
- jakie są zdolności wychowawcze rodziców,
- jakie są więzi i relacje każdego z rodziców z dzieckiem,
- które z rodziców daje lepszą gwarancję wykonywania pieczy nad dzieckiem,
- czy dziecko podlega manipulacji ze strony któregoś z rodziców.

Na czym polegają badania w OZSS i jak się do nich przygotować?

Na termin badań rodzice najczęściej czekają kilka miesięcy i w wyznaczonym przez zespół dniu stawiają się wraz z dzieckiem. Zespół stosuje metody i techniki badań dostosowane do osób dorosłych oraz dzieci. Biegli przeprowadzają rozmowę z każdym z rodziców oraz z dzieckiem w zależności od wieku małoletniego. Rodzice uzupełniają kwestionariusze, obserwowana jest ich mowa ciała oraz sposób wypowiedzi. Nie jest możliwe przygotowanie się w sposób szczególny do badań, gdyż każde sztuczne zachowania, będą przez biegłych wypunktowane. Należy słuchać pytań, odpowiadać na nie konkretnie i ze zrozumieniem oraz wykonywać polecenia osób przeprowadzających badania. Ważne przy tym jest aby zachowywać się kulturalnie, nikogo nie obrażać i nie podważać kompetencji specjalistów. Badania przeprowadzone są w taki sposób aby zminimalizować stres u osób, zwłaszcza dzieci, które są badane.

Czy wyniki badań można podważyć?

Opinia sporządzana jest na piśmie. W sytuacji, gdy jedna ze stron lub obie nie zgadzają się z jej wnioskami, mogą złożyć zastrzeżenia. W sytuacji ich uwzględnienia przez sąd – zostanie powołana kolejna uzupełniająca opinia na piśmie lub biegli zostaną wezwani do sądu na rozprawę celem złożenia uzupełniającej opinii ustnej. Opinia OZSS jest jednym z najważniejszych dowodów przeprowadzanych w sprawach rodzinnych, stąd niezwykle istotne jest nie tylko właściwe sformułowanie pytań do specjalistów, ale również ewentualnych zastrzeżeń.

Jeśli chcesz uzyskać więcej informacji odnośnie powyższej tematyki lub potrzebujesz adwokata w sprawie rodzinnej – skontaktuj się z Kancelarią Adwokacką Adwokat Elżbieta Piskorska w Lublinie, ul. Lipowa 18/71.